อาหารสุก ๆ ดิบ ๆ อาจเป็นอาหารจานโปรดของคนไทยหลายคน แต่เชื่อเถอะว่า ถ้าคุณได้ชมรายการตีสิบ ที่ออกอากาศเมื่อวันที่ 18 กันยายนที่ผ่านมา อาจเข็ดขยาดอาหารสุก ๆ ดิบ ๆ ไปอีกนาน เพราะอาหารเหล่านี้เต็มไปด้วย “พยาธิ” ที่เข้าสู่ร่างกายของคนได้อย่างที่เราคาดไม่ถึง
ทั้งนี้ รายการตีสิบ ได้นำคลิปที่แพทย์ผ่าตัดนำพยาธิออกจากร่างกายมนุษย์มาให้ชมกัน ซึ่งภาพดังกล่าวเป็นที่น่าขยะแขยงเป็นอย่างมาก เพราะพยาธิในลำไส้มีขนาดใหญ่ และยาวมากจนน่าตกใจ อีกทั้งยังมีจำนวนมากจนไม่น่าเชื่อ ทำเอาผู้ที่ชมคลิปตกตะลึงไปตาม ๆ กัน
เกี่ยวกับเรื่องนี้ รศ.ดร.นพ.เผด็จ สิริยะเสถียร หัวหน้าภาควิชาปรสิทวิทยา คณะแพทยศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย ให้ความรู้ว่า เมื่อพยาธิเข้าไปอยู่ในลำไส้ของมนุษย์ ตัวเมียจะออกไข่วันละ 250,000 ใบ และปนออกมากับอุจจาระ เมื่อคนไปถ่ายอุจจาระลงตามพื้นดิน หรือนำอุจจาระไปทำเป็นปุ๋ย ไข่ของพยาธิที่แฝงตัวอยู่ก็จะตกลงบนพื้นดินปะปนกับพืชผักต่าง ๆ ที่เราบริโภค หรืออาจติดมือคนมาแล้วนำเข้าปากได้
สำหรับไข่พยาธินั้นมีขนาดเล็กมาก มองด้วยตาเปล่าไม่เห็น เพราะมีขนาดเพียง 60 ไมครอน ถ้าอยากรู้ว่ามีขนาดประมาณเท่าไหร่ ก็ลองแบ่ง 1 มิลลิเมตร แบ่งออกมาเป็น 1000 ส่วน ขนาดของไข่พยาธิคิดเป็น 60 ส่วนใน 1000 ส่วนเท่านั้น โดยพยาธิตัวเมียจะมีขนาดใหญ่กว่าตัวผู้ และมีหางตรง ขณะที่พยาธิตัวผู้จะตัวเล็กกว่า และมีหางโค้งงอ ซึ่งเราควรรู้ไว้ เพราะบางทีพยาธิอาจจะออกมากับอุจจาระ หรือเคลื่อนขึ้นมาที่คอ แล้วไอเอาพยาธิออกมาจากปากได้
คุณหมอ ยังได้เล่าถึงพยาธิจำนวนมากที่เห็นในคลิปข้างต้นด้วยว่า เมื่อเรามีไข่พยาธิ ไข่ก็จะฟักออกมาเป็นตัวอ่อนเล็ก ๆ แล้วจะไปอยู่ที่ปอดระยะหนึ่ง ก่อนจะไต่เข้าไปที่หลอดอาหาร ซึ่งคนไข้อาจจะไม่รู้สึกอะไร แต่วันดีคืนดี พยาธิเพิ่มจำนวนขึ้นมาก ๆ จนไปอุดตันที่ลำไส้ คนไข้ก็จะรู้สึกปวดท้อง อาเจียน ต้องเข้ามาพบแพทย์ เพื่อทำการผ่าตัดออก อย่างไรก็ตาม ในบางคนอาจมีพยาธิเพียงแค่ตัวสองตัวเท่านั้น แต่ถ้าพยาธิเคลื่อนตัวไปอยู่ในอวัยวะสำคัญ เช่น ไส้ติ่ง ทางเดินน้ำดี แล้วเกิดการอุดตัน ก็อาจทำให้เกิดอันตรายได้เหมือนกัน ไม่เกี่ยวกับว่ามีจำนวนน้อยหรือมาก
ทั้งนี้ หลายคนอาจเคยรู้มาว่า ถ้าในลำไส้มีพยาธิ คนนั้นจะรู้สึกคันก้น เรื่องนี้ นพ.เผด็จ อธิบายว่า พยาธิที่ทำให้คันก้นคือ พยาธิเข็มหมุด ที่มีความยาวประมาณ 1 เซนติเมตร โดยสาเหตุที่ทำให้คนไข้รู้สึกคันก้นเป็นเพราะพยาธิเข็มหมุดตัวเมียมักจะ คลานออกมาจากลำไส้ใหญ่ แล้วมาออกไข่อยู่รอบ ๆ ก้น ทำให้เรารู้สึกระคายเคือง ถ้าเป็นเด็ก ๆ ก็มักจะใช้นิ้วเกาที่ก้น และอาจดูดนิ้วเข้าปาก แต่ที่น่ากลัวคือ พยาธิพวกนี้มีน้ำหนักเบาและเล็กมาก มันจึงสามารถแพร่เชื้อไปยังคนอื่น ๆ ผ่านทางอากาศได้ แม้แต่ผู้ใหญ่ก็สามารถติดจากเด็กได้เช่นกัน
จากพยาธิเข็มหมุด มาดูพยาธิใบไม้ตับกันบ้าง โดยพยาธิชนิดนี้มักอยู่ในพืชน้ำ เช่น ผักบุ้ง ผักกระเฉด และปลาน้ำจืดต่าง ๆ ส่วนพยาธิชนิดอื่น ๆ ก็มักพบในสัตว์ต่าง ๆ เช่น เนื้อวัว เนื้อหมู ไก่ กบ งู สัตว์น้ำจืดทั้งหลาย แม้แต่ปลาไหลก็พบพยาธิตัวจี๊ดที่หากทานเข้าไปแล้วจะมีอาการบวมตามผิวหนัง หรือหากเป็นพยาธิปากขอก็สามารถไชเข้าผิวหนังได้ ถ้าเราเดินเท้าเปล่าบนพื้นดินในบริเวณที่มีพยาธิ
มาถึงพยาธิตัวตืด พยาธิชนิดนี้จะอยู่ในเนื้อวัว และเนื้อหมูดิบ ๆ เรียกว่า พยาธิตืดวัว และตืดหมู โดยพยาธิตืดหมูจะอันตรายกว่า เพราะในปล้องมีไข่พยาธิปนอยู่ หากทานเข้าไปก็อาจเกิดเป็นเม็ดสาคูตามร่างกาย และอาจเข้าไปอยู่ในสมอง ซึ่งก่อให้เกิดอันตรายถึงชีวิต ดังนั้น หากจะรับประทานเนื้อหมู หรือเนื้อวัว ควรทานเนื้อที่สุกแล้วเท่านั้น เพื่อหลีกเลี่ยงพยาธิที่ปนอยู่
มาถึงตรงนี้ หลายคนคงสงสัยแล้วว่า จะรู้ได้อย่างไรว่าตัวเองมีพยาธิในร่างกายหรือไม่ คุณหมอจึงอธิบายว่า หากเรารู้ตัวว่ามีพฤติกรรมการรับประทานอาหารสุก ๆ ดิบ ๆ ก็ให้ลองตรวจสอบอาการ โดยบางคนอาจมีอาการท้องเสียเรื้อรัง น้ำหนักลด มีอาการบวมตามจุดต่าง ๆ ก็ควรไปตรวจดูอุจจาระ และตรวจเลือดดู เพราะอาการแปลก ๆ นั้น อาจเกี่ยวข้องกับพยาธิได้
ส่วนที่หลายคนสงสัยว่า เราสามารถซื้อยาถ่ายพยาธิมาทานเองได้หรือไม่นั้น คุณหมอ ชี้แจงว่า ยาถ่ายพยาธิส่วนใหญ่จะฆ่าเฉพาะพยาธิตัวกลมในลำไส้เท่านั้น จะใช้ได้ผลบ้าง ในกรณีที่พยาธิไม่ได้ฝังตัวลงไปในลำไส้ หากพยาธิฝังเข้าไปอยู่ในอวัยวะส่วนที่สำคัญของร่างกายแล้ว ก็ต้องไปพบแพทย์ เพื่อให้แพทย์จ่ายยาฆ่าพยาธิให้ เพราะหากปล่อยทิ้งไว้ พยาธิอาจทำให้คนเสียชีวิตได้
ไม่มีความคิดเห็น:
แสดงความคิดเห็น